بحران اقتصادی زمینه ساز گرسنگی جمعی شده است
بله، بحران اقتصادی یکی از اصلی ترین عوامل گسترش گرسنگی و سوء تغذیه در افغانستان شده است. این بحران اقتصادی که با تحولات سیاسی، خروج نیروهای خارجی، و به تبع آن کاهش شدید کمک های بینالمللی شدت یافته، زمینه ساز وخامت اوضاع معیشتی میلیون ها افغان شده است.
اقتصاد افغانستان به شدت به کمک های بینالمللی و تجارت خارجی وابسته بود. پس از تحولات اخیر، بسیاری از منابع درآمد و اشتغال برای مردم از بین رفت و دولت جدید نیز با تحریم ها و محدودیت های مالی روبرو شد. از طرفی، تورم شدید و افزایش قیمت مواد غذایی و دیگر کالاهای اساسی نیز بر قدرت خرید مردم تأثیر گذاشته و خانواده ها را به سوی گرسنگی سوق داده است.
علاوه بر این، کشاورزی که یکی از اصلی ترین منابع معیشتی مردم افغانستان است، به دلیل خشکسالی های پی در پی و تغییرات اقلیمی دچار مشکلات زیادی شده است. کاهش تولید محصولات زراعی به معنای کاهش دسترسی به غذا و افزایش قیمتها است.
این ترکیب عوامل باعث شده است که بسیاری از خانوادهها توانایی تأمین نیازهای اولیه خود را از دست بدهند. سازمانهای بینالمللی هشدار دادهاند که اگر کمکهای فوری بشردوستانه افزایش نیابد، خطر گرسنگی جمعی و بحران انسانی در افغانستان بیشتر خواهد شد.
عوامل بحران اقتصادی در افغانستان
عوامل بحران اقتصادی در افغانستان متنوع و پیچیده اند و به طور گسترده به شرایط داخلی و خارجی وابستهاند. برخی از مهمترین عوامل بحران اقتصادی کنونی عبارتند از:
- تحولات سیاسی و تغییر حکومت
- سقوط دولت قبلی افغانستان و به قدرت رسیدن طالبان در آگوست 2021 منجر به قطع کمکهای مالی بینالمللی و تحریمهای اقتصادی شد. دولت جدید با چالشهای جدی در جذب سرمایهگذاری خارجی و دریافت کمک های بینالمللی روبروست.
- تحریم ها و مسدود شدن دارایی ها
- پس از به قدرت رسیدن طالبان، بسیاری از کشور های غربی و نهاد های مالی بینالمللی کمکهای خود به افغانستان را متوقف کردند و دارایی های خارجی افغانستان نیز مسدود شد. این اقدام ها باعث کاهش شدید نقدینگی و سقوط ارزش پول ملی شد.
-
خروج نیرو های خارجی
- اقتصاد افغانستان به شدت به حضور نیروهای خارجی وابسته بود. خروج آن ها نه تنها باعث کاهش مستقیم درآمد از طریق قرار دادها و اشتغال شد، بلکه باعث خروج سرمایه و کاهش مصرف داخلی نیز گردید.
-
وابستگی به کمک های خارجی
- افغانستان سال ها به کمک های خارجی وابسته بود و این وابستگی مانع از توسعه پایدار و خودکفایی اقتصادی شد. با قطع این کمک ها، بخشهای گستردهای از اقتصاد دچار بحران شد.
-
خشکسالی و تغییرات اقلیمی
- خشکسالیهای شدید و متوالی در سال های اخیر باعث کاهش تولید محصولات کشاورزی، افزایش قیمت مواد غذایی و کاهش صادرات کشاورزی شد. افغانستان به شدت از نظر تامین مواد غذایی به کشاورزی وابسته است و خشکسالی آسیبهای جدی به این بخش وارد کرده است.
- خشکسالیهای شدید و متوالی در سال های اخیر باعث کاهش تولید محصولات کشاورزی، افزایش قیمت مواد غذایی و کاهش صادرات کشاورزی شد. افغانستان به شدت از نظر تامین مواد غذایی به کشاورزی وابسته است و خشکسالی آسیبهای جدی به این بخش وارد کرده است.
-
بیکاری و فقر گسترده
- بیکاری و فقر که پیش از تحولات اخیر نیز در افغانستان بالا بود، با سقوط دولت و خروج نیروهای خارجی افزایش یافت. بسیاری از مشاغل از بین رفته و ناتوانی دولت در ایجاد فرصتهای شغلی جدید منجر به بحران اجتماعی و اقتصادی گسترده شده است.
- نظام بانکی و نقدینگی
- سیستم بانکی افغانستان پس از سقوط دولت سابق دچار بحران شد. محدودیت در دسترسی به ارز خارجی و کاهش شدید نقدینگی در بانکها، منجر به فروپاشی بسیاری از کسبوکارها و کاهش سرمایهگذاری شده است.
- افزایش ناامنی و کاهش اعتماد به اقتصاد
- ناامنی و عدم اطمینان به آینده سیاسی و اقتصادی کشور، باعث کاهش سرمایهگذاری داخلی و خارجی و خروج سرمایه از کشور شده است. ناامنیها و ناپایداریهای سیاسی مانع از شکلگیری کسبوکارهای پایدار و توسعه اقتصادی میشود.
- بحران بهداشت و شیوع بیماری ها
- مشکلات بهداشتی ناشی از کاهش دسترسی به خدمات درمانی و شیوع بیماریها نیز به وخامت وضعیت اقتصادی دامن زده است. شیوع بیماریها و نبود خدمات بهداشتی مناسب بر نیروی کار و تولیدات اقتصادی تأثیر منفی گذاشته است.
- مشکلات حمل و نقل و تجارت
- بسیاری از مسیرهای تجاری به دلیل مسائل امنیتی و سیاسی بسته شده یا به شدت تحت تأثیر قرار گرفته اند. این موضوع تجارت خارجی افغانستان را مختل کرده و دسترسی به بازارهای جهانی را محدود ساخته است.
نتیجه گیری
ترکیبی از این عوامل، اقتصاد افغانستان را به وضعیت بحرانی رسانده و باعث افزایش فقر، بیکاری، و گرسنگی در کشور شده است.