معرفی ولایت میدان وردک
ولایت میدان وردک از ولایت های مرکزی افغانستان است؛ این ولایت کوهستانی نقطه‌ی دسترسی مناطق مرکزی، غربی و جنوب و جنوب غربی کشور به پایتخت است و شاهراه کابل – هرات و مسیر کابل به هزاره جات از آن می‌گذرد. ولایت میدان وردک از شمال با ولایت پروان شمال شرق با ولایت کابل از شرق با لوگر از جنوب با ولایت غرنی و از غرب با ولایت بامیان همسایه است.
این ولایت جزو مناطق کوهستانی افغانستان محسوب می‌شود که دارای آب و هوای سرد و کوهستانی است به طوری که دارای زمستان های کاملاً سرد است؛ اما بر عکس در فصل بهار و تابستان دارای آب و هوای بسیار معتدل و مناسب است. از جمله زیبایی های این ولایت میتوان به سلسله جبال کوه بابا اشاره کرد که بیشتراین ولایت را تحت سلطه خود قرار داده است.
براساس آخرین تحولات میدانی در افغانستان، مناطق زیادی در روز‌های اخیر میان طالبان و نظامیان افغان دست به دست شده است. مسئولان محلی در استان میدان وردک پیشتر اعلام کرده بودند، شهرستان «جغتو» از کنترل دولت افغانستان خارج شده و به تصرف طالبان درآمده است؛ جغتو در استان میدان وردک کمتراز صد کیلومتر با کابل فاصله دارد.
از زیبایی‌های طبیعی تا اماکن تاریخی
نواحی شرقی ولایت میدان وردک از آب و هوای گرم تری برخوردار هستند و در دره های باز آن انواع میوه و سبزیجات به عمل می‌آید. در حالی که نواحی غربی به دلیل ارتفاع زیاد و سرما و نبود زمین از لحاظ تعدد محصولات بدست آمده فقیر است. در نیمه‌ی شرقی این ولایت به دلیل منابع آبی فراوان، زمین و هوای مساعدکشت و کار رونق خوبی دارد و سطح اقتصادی مردم را میتوان متعادل توصیف کرد ولی در نیمه‌ی غربی ولایت وضعیت مساعد نیست. از دیگر زیبایی های این ولایت میتوان به دره تنگی اشاره کرد که چشم هر بیننده‌ای را به خود جلب می‌کند.
مَیدان وَردک دارای ۹۰۲۳ کیلومتر مربع مساحت و بیش از ۶۶۰ هزار نفر جمعیت دارد. بر اساس برآورد سال ۲۰۲۰ تنها ۳٬۵۳۸ نفر از جمعیت این ولایت در شهر زندگی می‌کنند. سیب، سیب زمینی، پیاز، گندم، برنج، زردآلو و حبوبات محصولات کشاورزی اصلی این منطقه است. ۶۵٪ مردم باسواد هستند و شش بیمارستان،حدود ۶۵ درمانگاه و ۲٬۶۸۴ مسجد در این ولایت موجود است. بیشتر مردم این ولایت کشاورز و مالدار هستند.
اماکن تاریخی قابل ملاحظه در این ولایت، کوه های برغالی و بند سلطان محمود غزنوی در ولسوالی جغتو، کوه نعل آهو در دایمیرداد، زیارت شیرازی در سیدآباد ومعبد تندیس مریم در چَک است.
قسمت اعظم ولایت میدان وردک تحت سیطرهٔ رشته کوه های کوه بابا قرار داشته که سرچشمهٔ بسیاری از رود خانه های پرآب افغانستان نظیر دریای کابل، و دریای هلمند از این مناطق است. دریای میدان، خاوات و کجاو تنها منابع آبی این ولایت را تشکیل می‌دهند؛ اما در تمام دره های آن آب کاریز و چشمه های طبیعی با آب شفاف وجود دارد که در آبیاری از آن استفاده می‌کنند، افزون بر آن از پمپ آب و چاه‌های عمیق نیز در این مورد استفاده می‌شود.
بند چک بر روی دریاچهٔ جلگه و جغتو ساخته شده و ظرفیت تولید ۳٬۳۱۰ کیلووات در ساعت برق آبی را دارد که مورد استفاده مردم قرار می‌گیرد. جنگل های مهم دراین ولایت از درختان بید، چنار و پنجه چنار است. از جمله درختان میوه دار آن نیز توت، سیب و زردآلو است که در این منطقه باردهی زیادی دارد.
ولایت میدان وردک تولید کننده بزرگ سیب به سطح کشور است که علاوه بر شماری از ولایت های افغانستان به کشور های پاکستان، هند، امارات متحده عربی،عربستان سعودی و کشور‌های آسیای مرکزی صادر می‌کند. ولایت میدان وردک بستر مناسب برای رشد و کشت میوه ناک (گلابی) است و در تمام ولسوالی های آناین میوه رشد می‌کند. بر اساس آمار ریاست زراعت، آبیاری و مالداری ولایت میدان وردک، سطح کشت این میوه ۲۳۶ هکتار است که سالانه حدود دو هزار و ۵۳۷ تن برداشت می‌شود و ۵۱ میلیون افغانی ایجاد درآمد می‌کند.
مردم ساکن ولایت میدان وردک بیشتر از اقوام هزاره و تاجیک هستند و بخش کوچک دیگر پشتون و قزلباش هستند.
از نرخ تا چک؛ مروری کوتاه بر ولسوالی‌های میدان وردک
میدان شهر: مرکز ولایت میدان وردک در ٣٥ کیلومترى غرب کابل قرار دارد. مساحت آن ۳۴۵ کیلومتر مربع بوده و با فاصله ۲۲۲۵ متر از سطح دریا ارتفاع دارد. ازجمله مناطق تاریخی این ولسوالی میتوان به گنبدشاه اشاره کرد. بیشتر اهالی میدان شهر مشغول زراعت، باغدارى، مالدارى و تجارت هستند.
میدان وردک واقع در شرق مرکزی کشور است که حدود ۶۴۹ هزار نفر جمعیت دارد.
ولایت میدان وردک به هشت ولسوالی تقسیم شده است, مرکز آن میدان شهر نام دارد اما پرنفوس ترین ولسوالی آن مرکز بهسود است.
سیب، کچالو، پیاز، گندم، برنج، جواری، زردک، بادنجان رومی، زردآلو و حبوبات محصولات کشاورزی اصلی این منطقه است. ۶۵٪ مردم باسواد هستند و شش شفاخانه، حدود ۶۵ درمانگاه و ۲٬۶۸۴ مسجد در این ولایت موجود است.
بیشتر مردم این ولایت کشاورز و مالدار هستند.
در این ولایت ذخایر زیادی از آهن وجود دارد.
اماکن تاریخی قابل ملاحظه در این ولایت کوه‌های برغالی و بند سلطان محمود غزنوی در ولسوالی جغتو کوه نعل آهو در دایمیرداد، زیارت شیرازی در سیدآباد، معبد تندیس مریم در چک، و در گربُت زیارتگاه های تاریخی وجود دارد.
ولسوالی های میدان وردک
- جلریز
- جغتو
- چکِ وردک
- حصهٔ اول بهسود
- دایمیرداد
- سیدآباد
- مرکزِ بهسود
- نِرخ